ویناپرس – اکبر گلپایگانی متولد ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در تهران است. در پنج سالگی، مادر خود را از دست داد و این حادثه تأثیر بدی بر روحیه وی گذاشت. در گوشه ای از خاطراتش میگوید:«در آن زمان برای سلامتی مادرم اذان گفته و تا یک ماه هر روز مناجات میخواندم.»
در سال ۱۳۱۸ گلپا وارد دبستان فرهنگ شد و به عنوان قاری قرآن در کلاس برگزیده شد. پس از این فعالیت ها، از طریق آشنایی با تعدادی از قاریان قرآن و تعزیه خوانان، اصول اولیه آوازخوانی را آموخت. در سال ۱۳۲۰ به طور جدی و منظم، تعلیم موسیقی و دستگاهها را نزد پدرش آغاز کرد. در سال ۱۳۲۷ درانجمن موسیقی مدرسه نظام عضو شد و از سال ۱۳۲۸ به بعد، با استادان طراز اول موسیقی آشنا شد و تعلیم را زیر نظر آنان آغاز کرد.
گلپا تحصیلاتش را ادامه میداد؛ اما ازموسیقی جدا نبود تا این که در پانزده سالگی با حسین خواجهامیری(ایرج) درمدرسه نظام همکلاس شد. سرنوشت این دو چهره فراموشنشدنی موسیقی ایرانی، ازهمین دوران به یکدیگر گره خورد.
دیری نپایید که اکبر گلپایگانی به یکی از ستارههای درخشان موسیقی ایران تبدیل شد و توانست در این مسیر، جای خود را در میان قلب مردم ایران باز کند.
آثارش هم رنگ و بوی موسیقی اصیل ایرانی و هم رگههایی از موسیقی پاپ را داشت؛ به گونه ای که هم توجه نسل گذشته و هم جوانان را جلب میکرد.
اولین آواز رسمی اکبر گلپایگانی، آوازی در مایه ابوعطا در سال ۱۳۲۸(در سن ۱۶ سالگی) در یک محفل خصوصی و در منزل استاد مرتضی خان محجوبی و با همکاری استادان بزرگی همچون: مرتضی خان محجوبی، بانو قمرالملوک وزیری، سعادتمند قمی، علی تجویدی و حسین تهرانی بود.
اکبر گلپایگانی در گوشه ای از خاطراتش گفته است: من در مدرسه نظام و دانشکده افسری، درس خواندم و بعدها هم مهندس نقشهبرداری شدم، اما همه اینها را رها کردم و به سراغ موسیقی رفتم. در موسیقی هم هرآنچه یک جوان انتظارش را دارد، به دست آوردم.
او تنها خواننده ای بود که تقریباً در تمام سلسله برنامه گلها شرکت داشت (۲۹۸ آواز به صورت رسمی و بیش از ۷۰۰ آواز خصوصی و رادیویی دیگر).
از دست آوردهای او درعرصه موسیقی، می توان به دریافت چندین دکترای افتخاری و عناوین دیگری به شرح زیر اشاره کرد:
دریافت دکترای افتخاری هنر در رشته آواز از دانشگاه کلمبیای آمریکا در سال ۱۹۹۴
دریافت دکترای افتخاری اقتصاد و هنر از سازمان یونسکو در سال ۱۳۸۱
دریافت دکترای افتخاری و اسکار هنر موسیقی در سال ۱۳۸۴ از دانشگاه بوداپست مجارستان
دریافت دکترای افتخاری و مدال هنر در سال ۱۳۸۴ از سازمان ملل متحد و نماینده این سازمان
دریافت دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه شیراز در خرداد ۱۳۸۴ (اعطای دکترا توسط پروفسور سیسختی و پروفسور ذوالقدر)
دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه تهران در دیماه ۱۳۸۴
گنجاندن آوای آواز گلپایگانی در یک فیلم جهانی به نام«مده آ»،ساخته کارگردان ایتالیایی پازولینی
انتخاب به عنوان محبوب ترین خواننده سال ۱۳۸۰ در بین تمام خوانندگان ایرانی داخل و خارج از کشور و انتخاب ترانه عشق پاک(من تو را آسان نیاوردم به دست)،از ساختههای جهانبخش پازوکی به عنوان برترین آهنگ سال.
اعطای جایزه بزرگ سپاس فرانسه به اکبر گلپایگانی، از طرف سنای فرانسه در فروردین ۱۳۸۶
اعطای جایزه بزرگ انساندوستی فرانسه به اکبر گلپایگانی در فروردین ۱۳۸۷
اهدای جایزه رز طلایی (گلدن رز) به وی در سال ۱۳۹۱
او درمصاحبه ای با روزنامه شرق، از کوک بودن ساز زندگیاش میگوید و اظهار می دارد که هرروز به امید یک زندگی نو و خلق تازه از خواب بیدار میشود. و در ادامه یادآور می شود: «اگر بخواهم هنر را در یک واژه خلاصه کنم، باید بگویم : چیزی که با روح مردم و احساس آنان درآمیخته است.»
امروز جهان، دهکده کوچکی شده است. ما باید هنرمان را با روحیه مردم زمانه تطبیق دهیم و این جوانی و نیرو میخواهد. هروقت ناراحت باشم، مینشینم یک ساز پرویز یاحقی، فرهنگ شریف، جلیل شهناز یا حسن کسایی را گوش میکنم و سرشار از سرخوشی و نشاط میشوم و به خدا نزدیک میشوم. هروقت دلم بگیرد، میزنم زیر آواز و برای خودم میخوانم: «ای خدا، این وصل را هجران مکن»! و تمام زندگی و عرفان در این جمله است.»
استاد اکبر گلپایگانی بر این باور است که: «موسیقی سلیقه است؛ ولی ما باید گوش مردم را با موسیقی های خوب آشنا سازیم.» هنرمندانی که آواز می خوانند یا ساز می نوازند باید برای قلب مردم بخوانند و بنوازند.
- نویسنده : دکتر ابراهیم جعفری، مدرس دانشگاه و استاد علوم ارتباطات
Friday, 22 September , 2023