ویناپرس – برای رسیدن به آرامش شیوه‌های گوناگونی وجود دارد ولی هیچ کدام به اندازه هنر تاثیرگذار، خلاقانه و فراگیر نیستند. آثار هنری مانند عکس، موسیقی، طراحی، نقاشی، تئاتر، رقص، ادبیات، هنرهای شفاهی و بسیاری نمونه‌های دیگر این امکان را به ما می‌دهند که با سهولت بیشتری از یکنواختی‌ها و روزمرگی‌ها فاصله بگیریم و به جهانی سرشار از لطافت، جذابیت، مهربانی و امید به آینده قدم بگذاریم. این ویژگی هنر و آثار هنری به سادگی مرزهای جغرافیایی و اجتماعی را در نوردیده و همه انسان‌های علاقمند را در آغوش می‌گیرد. «تئاتر تراپی» از آن جمله است و تلاش دارد با تلفیق مفاهیم هنری و روانشناختی زندگی بهتر را برای همگان به ارمغان بیاورد. «مهسا معروفی» نویسنده و کارگردان تئاتر در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری وینا پرس از طرح ابتکاری خود بیشتر می‌گوید.

*قبل از آنکه وارد بحث تئاتر تراپی شوم، اندکی از خودتان بگویید؛ اینکه چه زمانی به هنر تئاتر علاقه‌مند شدید و کار خود را در این شاخه آغاز کردید؟

من سال ۸۳ در جشنواره جوان خوارزمی در بخش ادبی برگزیده شدم و این علاقه‌مندی از آن زمان به بعد شکل دیگری پیدا کرد و انگیزه من بیشتر شد. در  سال ۸۶ وارد آموزشگاه استاد سمندریان شدم و تئاتر را به شکل اصولی در آنجا آموختم. در کنار آن به کار فیلمسازی هم مشغول شدم و در ۲۱ سالگی اولین فیلم خود را ساختم و همزمان در چند جشنواره شرکت کردم.

* پس فعالیت هنری شما با ادبیات آغاز شد و سپس به فیلمسازی رسید؟

بله، البته بعد از وقفه‌ای چند ساله که به دلیل ادامه تحصیل بود، دوباره از سال ۹۷ فعالیت‌های هنری خود را از سر گرفتم و سعی کردم با بینشی متفاوت آن را دنبال کنم.

* با توجه به محدودیت‌هایی که در دوران کرونا به وجود آمده و حوزه هنر را با مسائل و چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو ساخت چگونه علاقه‌مندی‌ها و فعالیت‌های خود را پیگیری می‌کنید؟

من همیشه خود را هنرجو می‌دانم و از این‌رو به طور مستمر در حال کسب تجربه و یادگیری هستم. تمرکز اصلی من هم اکنون بر روی کارگردانی و نویسندگی است. تا قبل از کرونا کم و بیش در زمینه روان‌درمانی فعالیت می‌کردم ولی بعد از شیوع پاندمی و آغاز محدودیت‌ها تحقیق و پژوهش را در اولویت قرار دادم.

* مطلع هستم بر روی طرحی با عنوان تئاتر تراپی کار می‌کنید. آیا تئاتر تراپی یک شیوه درمانی است؟

در ایران این طرح برای اولین بار اجرا می‌شود. در سالیان اخیر یک گروه از روان‌شناسان و تئاتریست‌ها در ایتالیا و چند کشور دیگر بر روی ادغام تئوری‌های روان‌شناسانه و کنش هنری در صحنه نمایش کار می‌کنند. مانند سایر هنر تراپی‌ها، تئاتر هم یکی از مدیوم‌های خلاق برای روان‌درمانی است. این یک مشی پرتحرک، فعال و قدرتمند است برای افرادی که آشفته‌اند و ناتوانایی‌های مختلف و موثری دارند. از این‌رو می‌توان برای کشف رشد شخصیتی همه انسان‌ها، از آن استفاده کرد.

* پس می‌توانیم بگوییم تئاتر تراپی، روشی مبتنی بر شناخت و تغییر شخصیت افراد است؟

این طور به سوال شما پاسخ می‌دهم که درمان، بهبودی نیست بلکه مراقبت است. تئاتر هم افسانه نیست بلکه حقیقت است. پس نتیجه می‌گیریم تئاتر درمانی مراقبتی به وسیله حقیقت تئاتر است. به قول «کریستینا روسچیکا» هر کس چیزی برای درمان شدن دارد و هرکس حقیقتی برای بیان شدن.

* این روش برای چه سنینی مناسب است؟

این روش به‌طور کلی محدودیت سنی خاصی نداشته و برای تمامی سنین به ‌تناسب درکی که دارند می‌تواند موثر باشد.

* در پاسخ‌های قبلی‌ به ایتالیا اشاره شد. آیا در سایر کشورها این شیوه به عنوان روش نوین روان درمانی به کار گرفته می‌شود؟

بله، بیشتر کشورهای پیشرفته که به سلامت روانی افراد اهمیت می‌دهند از این شیوه استفاده می‌کنند ولی در کشور عزیز ما نادیده گرفته شده است.

* آیا برای تکمیل و اجرای این طرح با سازمان‌ها، دانشگاه‌ها یا مراکز پژوهشی و تحقیقاتی همکاری دارید؟

با گروه خاصی همکاری نمی‌کنم و فقط از مشاوره‌های تخصصی اساتید مجرب خود کمک می‌گیرم. برای اجرای این طرح یک تیم حرفه‌ای از بازیگران داریم. در واقع آنها هنرجویانی هستند که از ابتدای الفبای بازیگری کنار من بودند و آموزش دیدند و در این پروژه من را همراهی می‌کنند. امیدوارم با تلاش جمعی آنها بتوانم این هدف را محقق کنم.

* بخش مالی این پروژه چطور تامین می‌شود؟ آیا حامی مالی دارید؟

 خیر  حامی مالی نداریم. در نمایش از تئاتر و از شیوه‌های تصویری و روش‌های نوین تصویربرداری استفاده می‌شود و از آنجا که کار پرهزینه‌ای هست نیازمند بودجه مناسب و حامی مالی برای اجرای این کار هستیم.

ما تا الآن برای آغاز این پروژه صبر کردیم و از هنرمندان معروف (چهره‌ها) استفاده نکردیم و این ریسک را قبول کردم که از افرادی استفاده کنیم که مشهور نبوده اما کار تئاتر را به‌خوبی بلد هستند و به اصطلاح خودمان تئاتری هستند.

* هدف شما از انجام این پروژه چیست؟

هدف من این است که تماشاگری که به تماشای این تئاتر به‌عنوان سرگرمی می‌نشیند راهی هم برای خودشناسی و به‌فکر فرو رفتن داشته باشد و گاهی درمان. یعنی خود شخص را پس از تماشای نمایش به ‌فکر ببرد تا مشکل و راه‌حل خود را در این نمایش پیدا کند.

هدف اصلی من به‌عنوان یک روان‌درمانگر که کارگردانی این نمایش را عهده‌دار است آشتی دادن مردم با روان‌درمانی بوده که در حال حاضر در جامعه به‌صورت کاسب‌کارانه رایج‌ شده است. متاسفانه اغلب این تفکر وجود دارد که فقط کسانی به روان‌شناس یا روان‌پزشک مراجعه می‌کنند که دارای مشکل حاد روان هستند و حاضر نیستند برای حل مسائل و مشکلات زندگی خود از مشاوران کمک بگیرند و این کار را با برچسب روانی یا مشکل‌دار مساوی می‌دانند.

در مجموع انگیزه من از این کار جداسازی فضای مشاوره و روان‌درمانی است و اینکه مقوله روا‌ن‌شناسی را به شیوه درست و با نمایش که سرگرمی محسوب می‌شود به مخاطب یا تماشاگر آموزش دهم.

* آیا زمان و مکان اجرای نمایش مشخص شده است؟

این پروژه قرار است در تهران اجرا شود و زمان آن دو ساعت پیش بینی شده است.  

* از شما برای حضور در این گفت و گو سپاسگزارم.  

بنده هم از شما و همکارانتان تشکر می‌کنم.

انتهای پیام