ویناپرس – لوییزمامفورد را می‌توان نظریه‌پرداز بزرگ شهرسازی انسان‌گرا دانست. مامفورد شهرها را نه کانون قدرت و اقتصاد؛ بلکه خاستگاه تمدن و فرهنگ قلمداد می‌کرد. به همین دلیل مدافع پرشور «شهرسازی انسان‌گرا» بود و با دیدی انتقادی به توسعه ناموزون و غیر انسانی شهرهای بزرگ می‌نگریست.

شهر انسان محور، شهری است که انسانیت در آن جاری است. در این شهر گشودگی، زیبایی، ایمنی، امنیت، اجتماع پذیری، سرزندگی، انعطاف‌پذیری و غیره موج می‌زند و مکانی همگانی برای تمام اقشار فارغ از جنسیت و طبقه اقتصادی – اجتماعی می باشد.

فراموش نکنیم که شهر انسان محور در کالبد و سخت افزار‌هایی مانند ساختمان، خیابان، و سایر زیرساخت‌ها خلاصه نمی‌شود. شهر انسان محور، پدیده‌ای است که با روح انسان‌ها ارتباط برقرار نموده و برای این منظور زیرساخت‌های شهری را به خدمت می‌گیرد.

تغییر ماهیت خیابان‌ها و میدان‌ها که جنبه کیفی و انسانی داشتند به جاده‌ها و فلکه‌ها که جنبه کمی و ماشینی دارند و غفلت از این واقعیت که خیابان فقط محل تردد خودرو و رساندن افراد به مقصد همانند جاده نیست، پیامد عمل برنامه ریزانی است که جایگاه انسان و نیازهای او را در شهر نادیده گرفته‌اند؛ از این رو باید بستری فراهم کرد تا بتوان در خیابان خرید کرد، با دوستان قرار گذاشت، گپ و گفت داشت، آموزش دید و ده‌ها کارکرد دیگر که بر خلاف جاده در خیابان امکان تحقق دارد.

یکی از مظاهر جدی و پرطرفدار شهرهای انسان‌محور، برتری دادن به پیاده‌هاست. پیاده‌روی طبیعی‌ترین، قدیمی‌ترین و ضروری‌ترین شکل جابه‌جایی انسان در محیط است که هنوز مهم‌ترین امکان برای مشاهده منظرها، فعالیت‌ها و احساس شور و تحرک زندگی و جاذبه‌های محیط می‌باشد.

حرکت پیاده جزو معدود فعالیت‌های انسانی بوده که به‌رغم پیشرفت‌های فراوان فناوری و تولید ابزارهای گوناگون ارتباطی و حمل‌ونقل، شکل اولیه خود را بدون تغییر حفظ کرده است.

پیاده‌روی اگرچه امری ساده و بدون هرگونه پیش‌شرط پیچیده است؛ اما استاندارد جهانی هم دارد. براساس استاندارد اعلام‌شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، یک شهرنشین به‌طور میانگین ۶۰ دقیقه در روز پیاده‌روی می‌کند.

پیاده‌روی فقط قدم زدن به‌ منظور سودمندی نیست؛ بلکه می‌تواند به‌ عنوان یک فعالیت کامل نه‌ تنها روی بدن؛ بلکه دارای اثر روی ذهن نیز درنظر گرفته شود.

خوشبختانه در راستای تحقق شهر انسان محور، با تصویب شوراهای دوره های اول تا ششم و اجرای آن‌ها توسط شهرداری، گام‌های بنیادی در زادگاه ما برداشته شده که آثار و دستاوردهای آن را در سفر یک هفته‌ای خود به گلپایگان مشاهده نمودم.

*  کف فرش سازی پارک‌ها به جای آسفالت

* سنگ فرش نمودن پیاده‌روهای سطح شهر و مشخص کردن مسیرهای عبور معلولان

*  هم‌سطح سازی پیاده گذرها

* پیاده‌رو سازی بلوار امام رضا (ع) و مشخص نمودن مسیرهای دوچرخه سواری

* احداث پارک بانوان و ایجاد فضای مناسب ورزش های همگانی مخصوص بانوان شامل: زمین والیبال، بستکبال، تنیس و غیره

* ایجاد زمین تنیس و پیاده‌رو در پارک‌های ساحلی و جنگلی

* احداث زمین فوتبال، زمین والیبال و غیره در پارک جنگلی

* احداث پارکینگ طبقاتی بازار که موجب کاهش ترافیک هسته مرکزی شهر گردیده و در عین حال موجب آرامش برای شهروندانی است که با اتومبیل برای خرید تردد می‌کنند.

اینجانب توفیق داشتم طی چند روز از اقامت خود در گلپایگان در پیاده‌رو بلوار امام رضا (ع) همگام با همشهریانی که از ساعت ۶ صبح به بعد با شور و اشتیاق به این ورزش همگانی روی آورده بودند، مسیر تعیین شده را با پیاده روی و نیز دوچرخه سواری طی نموده و از نعمت هوای پاک، هم سخنی با مردم و امکانات موجود که با همت مسئولان فراهم گردیده، لذت ببرم.

علاوه بر موارد بالا، اقداماتی نظیر کاهش ارتفاع ساخت و سازها، اهتمام به آرامش شهروندان در طراحی و اجرای مبلمان شهری، توسعه فضاهای بازی کودک، ورزش همگانی در پارک‌ها، افزایش پارک‌های محلی به جای پارک‌های منطقه ای، بازآفرینی حمام‌های قدیمی و تبدیل آن‌ها به موزه، توسعه آموزش‌های فرهنگی و اجتماعی و غیره نشانه‌های روشنی از حرکت به سوی شهر انسان محور در زادگاه ما به شمار می‌رود.

بدیهی است در صورت پیاده گذر سازی خیابان امام خمینی «ره» مشابه با پیاده گذر چهار باغ اصفهان به عنوان‌ یک طرح راهبردی، علاوه بر نمایش آثار باستانی نظیر مناره و بازار و … می توان فضای مناسبی برای فروش صنایع دستی و … به وجود آورد و بر جاذبه های این شهر باستانی برای جذب گردشگران افزود.

بدون تردید با نگاه انسانی می توان بر نشاط، امید به آینده و کیفیت زندگی در گلپایگان افزود و آن را به یک شهر انسان محور تبدیل کرد.

امید است شورای محترم شهر و مسئولان عزیز با جلب مشارکت مردم این روند را تداوم بخشند.

نویسنده:

دکتر ابراهیم جعفری، مدرس دانشگاه و استاد علوم ارتباطات

انتهای پیام